"Nieprzepracowana pamięć o Zagładzie. Międzypokoleniowa transmisja traumy" - trzecie spotkanie tegorocznej edycji naszego projektu edukacyjnego

W Urzędzie Miasta Mszana Dolna, odbyło się 3. spotkanie, a 4. wydarzenie, 3. edycji projektu edukacyjnego "Opowieść o dwukulturowej, przedwojennej Mszanie Dolnej". Dotyczyło ono nieprzepracowanej pamięci o Zagładzie i transgeneracyjnej transmisji traumy

W temat wprowadziła nas psycholożka, doktorantka Szkoły Doktorskiej Nauk Społecznych UJ, Rachela Antosz-Rekucka. Rozpoczęła wykład od ogólnych rozważań o samej traumie, jej mechanizmach, ale też nadużywaniu tego słowa, które powinno być zarezerwowane dla naprawdę poważnych sytuacji.

Taką niewątpliwie była Zagłada i tu miała miejsce refleksja o różnych sposobach radzenia sobie z traumatycznymi wspomnieniami, ich ujawnianiem, ale też zatajaniem, jako zbyt strasznych by do nich wracać i obciążać innych. Mowa była o destrukcyjnym wpływie milczenia, a zwłaszcza zmowy milczenia w rodzinach, środowiskach lokalnych i narodowych. I wreszcie o tym, czy - i jak - przekazywana jest kolejnym pokoleniom ta zraniona pamięć oraz o sposobach zapobiegania/radzenia sobie z traumatycznymi przeżyciami.

Trauma zaś dotyczy nie tylko ofiar, ale też świadków i sprawców. Dlatego jest to tak ważny problem, gdyż całe rodziny i szersze środowiska żyją niekiedy pod ciężarem cienia strasznych wydarzeń z przeszłości.

Zgromadzona publiczność, zachęcona przez prowadzącą, żywo włączała się w narrację, dopowiadając własne doświadczenia, spostrzeżenia, refleksje. Na koniec był tradycyjny poczęstunek szabatową chałką i innymi smakołykami.
Wykład poprzedziła tradycyjna pieśń żydowska, o czekaniu na przyjście Mesjasza, "Sznirele perele", wykonana przez Jakuba Antosz-Rekuckiego, przy akompaniamencie akordeonu. Opowiada ona o czekaniu na Mesjasza i wierze w jego przyjście, przy nanizywaniu sznura pereł - kolejnych wydarzeń, oczekiwań i tęsknot. Nie był to wybór przypadkowy - jeden ze świadków masowej egzekucji Żydów w Mszanie Dolnej, 19.08.1942 r., porównał widziany z pobliskiego wzgórza szereg nagich Ofiar, właśnie do sznura pereł.

Bardzo dziękujemy wszystkim uczestnikom i zapraszamy na kolejne spotkanie, 2.08.2024 o 17:00 w Miejskiej Bibliotece - tym razem przeniesiemy się w zaczarowany świat twórczości Marca Chagalla!

Źródło: Fundacja Sztetl Mszana Dolna, fot. Agnieszka Józefiak-Lewandowska